Anh hùng lao động (AHLĐ), Nhà giáo ưu tú Lê Công Cơ, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Duy Tân sinh năm 1941 tại Điện Bàn, Quảng Nam. Ông tham gia hoạt động cách mạng từ năm 13 tuổi.

Trong suốt những năm tháng hoạt động cách mạng, ông đã được Đảng, Nhà nước giao phó nhiều trọng trách như Chủ tịch Liên hiệp sinh viên-học sinh Giải phóng khu Trung Trung Bộ (1963-1966), Bí thư Thành Đoàn Đà Nẵng (1964-1965), Bí thư Ban Thanh vận kiêm Bí thư Tỉnh Đoàn Thừa Thiên Huế (1969-1972), Ủy viên Thành ủy Thừa Thiên Huế (1972-1976).

Ông đã từng tham gia một số trận đánh ác liệt như Tổng tấn công Mậu Thân 1968 ở Huế với vai trò Chính trị viên Tiểu đoàn 810, tiểu đoàn đã treo cờ giải phóng ở Kỳ đài của Huế, chỉ huy giải phóng nội thành Huế vào ngày 25/3/1975.

Trải qua những cuộc chiến sinh tử cùng đồng đội, vì thế, ngày 30/4/1975, khi quân ta giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đối với ông có ý nghĩa đặc biệt. Với niềm xúc động mãnh liệt, đêm hôm ngày thống nhất đất nước, ông đã không ngủ, dành trọn thời gian viết bài thơ “Quê hương ơi”.

“Khi giải phóng nội thành Huế vào ngày 25/3/1975, cảm xúc tôi đã lâng lâng. Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước là khát vọng của tôi rất nhiều năm, nhưng tôi không nghĩ được sẽ có ngày này, bởi chiến tranh khi đó rất ác liệt, bom đạn triền miên. Cho nên, đêm 30/4/1975, tôi đã dành trọn một đêm viết bài thơ “Quê hương tôi” trong niềm xúc động mãnh liệt”, AHLĐ Lê Công Cơ xúc động chia sẻ. AHLĐ Lê Công Cơ cho hay, bài thơ là sự cộng hưởng cảm xúc của tình yêu nước thiết tha của một người lính vào sinh ra tử trong ngày toàn thắng. Được hưởng giây phút hạnh phúc này, ông nhớ những đồng đội đã hy sinh khi còn quá trẻ. Cùng với đó là nỗi lo lắng, liệu chúng ta có thể xây dựng đất nước như Bác Hồ mong muốn hay không.

Bài thơ còn là cảm xúc của tình yêu đôi lứa, mong nhớ da diết ông dành tặng cho người vợ của ông bây giờ. Lúc đó, bà đang là giao liên cho thành ủy, người đưa ông vào nội thành hoạt động. Do điều kiện chiến đấu, hai người yêu nhau, nhưng không dám thổ lộ.

“Khi biết tin giải phóng miền Nam, tôi vui không thể tưởng tượng được, tôi cứ chạy trên cầu Trường Tiền, không còn bóng quân thù. Khổ thơ cuối: Đừng khóc nữa, em yêu! Chiến tranh sắp qua rồi/Những đổ nát sẽ cùng nhau xây dựng lại/Những đau thương sẽ có thời gian hàn gắn/Chúng ta về xây lại mái nhà chung/Nắm tay nhau, ta đi giữa phố phường ngập tràn tiếng hát/Như có triệu người vui trong ngày toàn thắng/Cờ đỏ, sao vàng, lấp lánh trong đôi mắt em yêu” diễn tả trọn vẹn cảm xúc của tôi dành cho người yêu, tình cảm ấy lồng trong tình yêu đất nước”, AHLĐ Lê Công Cơ chia sẻ.

Tri thức và Cuộc sống trân trọng giới thiệu bài thơ “Quê hương tôi” của AHLĐ Lê Công Cơ tới bạn đọc.

Tặng em Thanh (Nguyễn Thị Lộc)

Mảnh đất này ta yêu, ta quý Từ thuở còn chập chững bước đi Ta lớn lên trong tình thương của mẹ Những vui buồn, đắng cay, mẹ nuôi ta Cánh đồng quê những buổi chiều tà Hương lúa chín thơm bao lòng mộc mạc Yêu biết mấy những hàng tre xanh mát Những trưa hè, câu hát mẹ ru ta Ánh hoàng hôn trải mỏng trên đường làng Đàn trâu về đủng đỉnh bước trong sương Ta yêu mái tranh nghèo bốc khói Những ngày đông bữa đói, bữa lưng Mẹ bốn mùa còng lưng mót thóc Trọn một đời khổ nhọc nuôi ta Yêu đôi mắt cha già, sâu thẳm Tấm thân trần tắm nắng, gội mưa Từng giọt mồ hôi cha đổ xuống Tưới đất này, vất vả nhiều năm Yêu biết mấy những mảnh đời lam lũ Kết tinh thành chữ S, Việt Nam ơi! Mục Nam quan đến mũi Cà Mau Quê hương ta: biển, đảo, núi, sông, hồ Đẹp tuyệt vời từ thôn ấp đến thành đô Ôi yêu dấu biết bao tình Dân, Nước Những khắng khít từ lối đi, nhịp bước Qua đường gân, thớ thịt, tới tâm can Đã kết nên một khối thép vững vàng Lòng yêu nước không gì lay chuyển nổi!

Rồi một hôm, đám mây mù chắn lối Quê hương ta vùng dậy chống xâm lăng Lớp lớp lên đường theo tiếng gọi Giữ non sông bằng cả trái tim này! Bao mơ ước, hẹn thể đành gác lại Em chờ ta hết cả một đời Cuộc chiến kéo dài theo nỗi nhớ Có bao người con gái hết tuổi xuân! Mẹ và em dõi theo bước đoàn quân Ánh mắt đỏ hoe, mỏi mòn trông đợi Từng chiến dịch nối theo từng chiến dịch Rung chuyển Trường Sơn, dậy sóng Cửu Long Đêm hành quân nhớ về quê mẹ Cánh đồng hoang không một bóng người Còn đâu những đêm trăng hò hẹn Tuổi dậy thì, e thẹn, nói lời yêu Còn đâu những chiều vàng êm ả Lúa chín nồng thoảng hương tóc em bay Còn đâu những giảng đường đầy tiếng hát “Dậy mà đi, dậy mà đi", tuổi trẻ xuống đường Rào kẽm gai, lựu đạn cay, chất độc Ngập sóng người, mắt đẫm lệ, hô vang Ôi tất cả đã biến thành sức mạnh Nhân dân Việt Nam và bạn bè thế giới Bao đồng đội, ngã xuống trên đường ta đi tới Sáng tạo để canh tân Mong một ngày thắng lợi, bước bên nhau Đây Tổ quốc thân mình rớm máu Quê hương ta lửa cháy ngút trời Gót giày đinh dẫm nát tả tơi Lòng đất mẹ, đạn cày, bom xới Con sông biếc biến thành sông máu Đồng lúa xanh thành bãi chiến trường Bom đạn đốt ruộng vườn, nhà cửa Cảnh hoang tàn máu lửa, tang thương Mẹ ngã gục dưới làn mưa đạn Hai tay còn quờ quạng tìm con Giọt sữa nóng pha dòng máu đỏ Chảy vào mồm em nhỏ ngủ ngon

Bao cảnh đời, đau thương, mất mát Trong mưa bom vẫn cất cao tiếng hát Yêu quê hương, dào dạt trong lời ca “Ta sẽ đến nơi đâu còn giặc" Nằm gối súng nhìn trời sao lấp lánh Đêm Trường Sơn gợi nhớ nỗi đau đời Em ơi, nhớ những năm nào Giặc thù càn quét giết bao nhiêu người Mẹ ơi, giặc giết cha rồi Máu cha chảy đỏ trên đồi cát thơm Hàng dương lặng đứng căm hờn Xôn xao biển gọi, sóng vờn triều dâng Em ngồi chằm nón bài thơ Tháng ngày chằm những ước mơ cháy lòng Đêm đêm bên ngọn đèn chong Vẫn đôi tay ấy, vót chông, đào hầm Dù trong nắng lửa mưa dầm Thương dân, thù giặc, tím bầm ruột gan Ngọt ngào như tiếng người thân Mênh mông biến biếc, lòng dân dạt dào Ôi người mẹ khổ năm nào Nuôi con đánh giặc gian lao bao ngày Bây giờ tóc mẹ mây bay Trăm ngàn cay đắng không lay lòng già Ngày về mẹ lại gặp ta Em đừng khóc nữa, đã qua mỏi mòn Như con sông nhỏ ngày xưa ấy Chảy mãi trong lòng bóng dáng em

Ta tiến quân về Thành phố Như trăm sông, ầm ầm ra bể Đà Nẵng, Huế, Sài Gòn Nha Trang, Cần Thơ, Đà Lạt Những đóa hoa xuân tuyệt đẹp Nở trong lòng Tổ quốc, Việt Nam ơi! Đừng khóc nữa, em yêu! Chiến tranh sắp qua rồi Những đổ nát sẽ cùng nhau xây dựng lại Những đau thương sẽ có thời gian hàn gắn Chúng ta về xây lại mái nhà chung Nắm tay nhau, ta đi giữa phố phường ngập tràn tiếng hát Như có triệu người vui trong ngày toàn thắng Cờ đỏ, sao vàng, lấp lánh trong đôi mắt em yêu!

Ngày 30 tháng 4 năm 1975

Mời quý độc giả xem video: "Anh hùng phi công Phạm Tuân kể về ký ức Điện Biên Phủ trên không". Video do PV Tri thức và Cuộc sống thực hiện.